معرفی 10 فیلم وجودی (2)
چاپ مقالهمعرفی 10 فیلم وجودی (2)
قسمت اول این مطلب که شامل 5 فیلم وجودی میباشد را از اینجا بخوانید
فیلم وجودی
در ابتدا بهتر است عنوان کنیم بسیاری از فیلم ها ممکن است از نظر روایی جز دسته ی وجودی ( اگزیستانسیال ) قرار بگیرند یا مایه های وجودی داشته باشند. با این حال ، فیلم های زیادی که یکی از اصول وجودی را به عنوان عنصر اصلی فیلم مستقیما مورد توجه قرار دهند، وجود ندارد. همچنین فیلم هایی بتوان رنگ و بوی وجودی را به وضوح در آنها مشاهده کرد، زیاد نیستند.
استخراج معنا از فیلم وجودی
مخاطبان و نظریه پردازان فیلم ها، قادر به استخراج معنای فیلم از طریق عینک وجودی هستند ؛ بنابراین اگر فردی متعصب به دیدگاه وجودی یک فیلم را تماشا کند، قطعا داستان را از طریق جهان بینی وجودی خواهد دید؛ بنابراین تحلیل وی از فیلم وجودی خواهد بود، نه خودِ فیلم!
بنابراین، به جای تهیه فهرستی از فیلمهایی که نظریههای وجودی میتوانند اعمال شوند ( که این فهرست بی پایان است )، در این مطلب لیستی شامل ده فیلم برتر را مورد بررسی قرار میدهیم که موضوعات وجودی را به شیوهای مستقیم ارایه میدهند.
این لیست به هیچ وجه لیست جامعی نیست ، اما ده فیلمی که به اختصار به آنها اشاره میکنیم، هم از لحاظ کیفیت عالی هستند و هم اینکه پروژکتور قدرتمندی را روی مفاهیم وجودی می تابانند ؛ زیرا بیننده نیاز ندارد تا تلاش کند که مفاهیم وجودی را از درون فیلم استخراج کنند.
مفهوم اگزیستانسیال در فیلم وجودی
قبل از اینکه ما در مورد لیست کردن فیلم وجودی صحبت کنیم، باید در نظر گرفته شود که اگزیستانسیالیسم یک موضوع نسبتا وسیع و گسترده است. بنابراین، اگر قرار است چنین فهرستی را تهیه کنیم ، ابتدا باید تعریفمان از این اصطلاح را مشخص کنیم.حتی در میان وجودگراها ، اختلافاتی در مورد اصول دقیق اگزیستانسیال وجود دارد.
معیار های یک فیلم وجودی
اما هنوز یک سوال مطرح است؛ چه چیزی باعث میشود یک فیلم در دسته ی فیلم های وجودی قرار گیرند؟ به طور خلاصه میتوان گفت اگر فیلم معیار های زیر را داشته باشد، جزء دسته ی وجودی قرار میگیرند:
- این فیلم باید داستانی ساختگی ( خیالی ) داشته باشد ( مستند درباره فلسفه وجودی شامل این معیار نمیشود ).
- فیلم باید حداقل یک شخصیت انسان داشته باشد؛ با داستانی که به طور کلی از دیدگاه آنها تعریف میشود و یا داستانی که حول محور اعمال و محیط آنها میچرخد.
- کاراکتر باید اقداماتی را انجام دهد که پیامدهایی داشته باشد و آگاه باشد که هیچ قدرتی خارج از خودشان وجود ندارد که اعمال و شرایط آنها را مشخص کند.
- شخصیت ( ها ) باید دستخوش یک بحران وجودی شود. یعنی فرد ( افراد ) داستان باید به نوعی با درد و رنج به عنوان نتیجه مسئولیتشان مواجه شوند.
ادامه ی معرفی 10 فیلم وجودی ( مطلب قبلی )
5- The Big Lebowski (Joel and Ethan Coen, 1998)
فیلم لبافسکی بزرگ ، یک کمدی درام اجتماعی به کارگردانی برادران کوئن ،که الهام گرفته از فیلم نوآر جنایی به نام “خواب بزرگ” که برگرفته از رمانی به همین نام اثر Raymond Chandler میباشد، است .
باید متذکر شوم که این فیلم را نباید با فیلم های کمدی که هدفشان فقط و فقط خهنداندن مخاطب است، اشتباه گرفت.
داستان کلی فیلم درباره ی یک بیکار آمریکایی “جف لبافسکی” است که در لس آنجلس زندگی میکند. وی زندگی پوچ و بی هدفی دارد و بیشتر وقت خود را در باشگاه بولینگ میگذراند. به طور کاملا اتفاقی، جف لبافسکی با همنام خود که فردی میلیونر است، اشتباه گرفته میشود.
نقل از کافه نقد:
لبافسکی بزرگ از همان ابتدا با یک شوخی سنتی آغاز میشود:شوخی های برمبنای تضاد میان دو آدم که به جای هم اشتباه گرفته میشوند.منتها به جای اینکه این تصادف بر اثرشباهت آن دو اتفاق بیفتد ناشی از تشابه اسمی آنهاست.این تفاوت خود ناشی از زندگی در دنیای پست مدرن است. دنیایی که در آن تشخص افراد بیش از اینکه به مشخصات چهره یا جایگاه اجتماعی و شأن و طبقه آنها وابسته باشد،توسط اعداد و ارقام معلوم میگردد.در این دنیای دیجیتالی دیگر هیچ بعید نیست که شخص ثروتمند و مقتدری مثل جفری لبافسکی به علت تشابه اسمی با آدم آسوپاس و بیکارهای مثل جف لبافسکی اشتباه گرفته شود.
4- Anomalisa (Charlie Kaufman & Duke Johnson, 2015)
انومالیسا ، یک استاپ/موشن و یکی از منحصربهفردترین فیلمهایی است که در این سبک خواهید دید ( یا دیده اید! ) و یکی از بهترین فیلمهای سالهای اخیر است که حالت گرافیکی و کارتونیاش نه وسیلهای برای روایت یک داستان انیمیشنی، بلکه ابزاری برای خلق دنیای مریض و افسردهکنندهای است که قویتر و تاثیرگذارتر از یک فیلم لایو اکشن، تماشاگر را میخکوب مفاهیمش میکند.
در ابتدا به نظر میرسد این انیمیشن داستان عاشقانه ای برای بزرگسالان را رقم میزند ؛ این دیدگاه اشتباه نیست، اما با عمیق تر شدن به شخصیت های موجود و نوع رفتار و اعمال آنها، دیالوگ ها و نماهای فیلم، متوجه مفاهیم وجودی ای خواهید شد که در نگاه اول کمتر کسیی متوجه میشود.
داستان کلی حول محور متخصص صحبت دربارهی خدمات به مشتری (“مایکل”) است.در شروع فیلم او تازه به سینسیناتی آمده تا دربارهی خدمترسانی به مشتریان سخنرانی کند. در این فیلم، تمام کاراکتر ها چه زن و چه مرد، از چشم های یکسانی برخوردارند و با صدای ربات وار مشابه ای حرف میزنند. در همین حین، مایکل یک زن را با صدای منحصر به فرد میشنود و متعاقبا شیفته او و فردیت درک شده او میشود.
نقل قول از زومجی:
مایکل همهی کارهای معمولی و کلیشهای ما را انجام میدهد. لبخند میزند. با راننده تاکسی صحبت میکند. با زنان نوشیدنی میخورد و گپ میزند و برای پسرش هدیه میخرد. اما مشکل این است که او معنای هیچکدام از اینها را نمیداند و فقط آنها را انجام میدهد. در حالی که فیلم به زیبایی به ما نشان میدهد که فراموش کردن معنای واقعی همین تعاملات ساده و پیشپاافتادهی اجتماعی، چگونه ما را به روباتهای تنهایی تبدیل میکند که بهطرز ناخودآگاهی فقط یک سری کارها را تکرار میکنند و دنیا برایشان هیچ تنوع و رنگ و جاذبهای ندارد.
[irp posts=”8992″ name=”معرفی 10 فیلم وجودی”]
3- The 400 Blows (Francois Truffaut, 1959)
400 ضربه، اولین فیلم کارگردان معروف فرانسوی “Francois Truffaut” ، یکی از برجستهترین نمونههای سینمای موج نوی فرانسه به شمار میرود، فیلمی که بسیاری از ویژگیهای این انقلاب سینمایی را در بر دارد.
داستانی درباره ی Antoine Doinel ، یک جوان فرانسوی که طبیعت سرکش آن باعث میشود که او با پدر و مادرش، معلمان و جامعه به عنوان یک کل برخورد کند و به نوعی میتوان گفت گله ای زندگی میکند.
نقل از ویکیپدیا:
آنتوان پسری ۱۴ ساله است که مشکلاتی در خانه و مدرسه دارد. برای اینکه از تنبیه فرار کند و دیگر تنبیه نشود، به همراه دوستش «رنه» از مدرسه میگریزد و در پاریس سر گردان میشود. وسط خیابان مادرش را در آغوش معشوقش میبیند و نصمیم میگیرد دیگر پیش او بازنگردد. فردای آن روز به معلمش میگوید که مادرش مرده است. دروغش بر ملا میشود، آنتوان میگریزد و به طور موقت با مادرش آشتی میکند و برای جبران خطاهایش برای اینکه در درس انشای فرانسه نمره خوبی بگیرد، پایان کتاب جستجوی مطلق اثر بالزاک را کپی میکند. از مدرسه اخراج میشود و از خانه میگریزد و سرانجام در مرکز سرپرستی نوجوانان بزهکار تحت مراقبت قرار میگیرد، از آنجا نیز فرار میکند. آخرین تصاویر فیلم او را در حال دویدن به سوی دریا نشانمیدهد.
2- The Bicycle Thieves (Vittorio De Sica, 1948)
دزد دوچرخه فیلمی نئورئالیستی ساختهٔ ویتوریو دسیکا، فیلمساز ایتالیایی است که در سال ۱۹۴۸ میلادی ساخته شد. این فیلم، از دست دادن و نا امیدی را به تصویر میکشد.
پس از جنگ جهانی دوم، مردی به نام آنتونیو، مشتاق کار کردن برای تامین نیاز های خانواده خود است. روزی به وی شغلی پیشنهاد میشود که نیازمند دوچرخه است. وی و همسرش، ماریا، تصمیم میگیرند تا یکی از میراث خانوادگی خود را بفروشند تا با پول آن بتوانند دوچرخه ای بخرند.
آنها از بخت و اقبال خوب خود بسیار خوشحال هستند، اما وقتی دوچرخه دزدیده میشود ،آنتونیو میکوشد تا دزد را تعقیب کند؛ این زمانیست که وی باید تصمیم بگیرد که تردید را رها کند یا اجازه دهد که خانوادهاش از گرسنگی بمیرند.
نئورئالیسم ایتالیایی در اصل یک جنبش فیلم بود که به دنبال این بود که زندگی را آنگونه که هست نشان دهد و به تجربیات بشری، به ویژه در مورد طبقه کارگر فقیر، بپردازد.
1- Things to Come (Mia Hansen-Løve, 2016)
آنچه در پیش است، محصول سال 2016 ، به کارگردانی Mia Hansen میباشد.
فیلم سازان فرانسوی سابقه طولانی در نوشتن و کارگردانی فیلمهای وجودی را دارند. یکی از جدیدترین و بهترین فیلم هایی که در این ژانر ساخته شده است، فیلم “آنچه در پیش است” میباشد؛ فیلمی که اساسا در مورد فلسفه و تاثیری است که تفکر بر زندگی ما دارد .
داستان درباره ی استاد میانسال فلسفه ای است که با 2 تراژدی پشت سر هم مواجه مشود. از این به بعد زندگی تصمیم میگیرد تا قطعات زندگی خود را جمع کند و تلاش کند تا هرج و مرج و شلوغی زندگی خود را بهبود ببخشد.