مشاجره نوجوانان با والدین ؛ نوجوان حرف گوش نکن

فرزند من در حال بزرگ شدن است: نه تنها جروبحث می کنند، گوش هم نمی کنند!

 

در مقاله پیشین اشاره شد که نوجوانان تمایل زیادی به جروبحث دارند و معمولا پدر و مادرها با  قطع کردن صحبت آنها یا برخوردهای سرکوب گرانه به این رفتارها واکنش نشان می دهند. این رفتار معمولا سیستم دریافت و ابراز عاطفه نوجوانان را تخریب می کند و آنها ترغیب می شوند تا هنجارهای خانوادگی را به عمد و لجوجانه زیر پا بگذارند. برای جلوگیری از چنین روند معیوبی تکنیک های گوش دادن فعال پیشنهاد شد. در ادامه ، بحث مشاجره نوجوانان با والدین را از سر میگیریم:

 

تنها گوش دادن فعال کارساز نیست

اما در بسیاری از مواقع تنها گوش دادن فعال کارساز نیست، بلکه والدین نیز باید به طریقی مناسب به نوجوان پاسخ بدهند تا بخش اول اثر خود را از دست ندهد. برای برقرار شدن یک گفتگوی اثرگذار (یا به عبارتی صحیح تر پیام رسانی کامل) مقدماتی را باید در نظر گرفت. پیش از هر چیز نیازهای نوجوان را باید چک کرد که آیا برآورده شده اند یا خیر: آیا نوجوان خسته است و نیاز به خواب دارد؟ آیا گرسنه است و نیاز دارد تا چیزی بخورد؟ نوجوانی که خسته، خواب آلود یا گرسنه است نه تنها از صحبت های شما چیزی متوجه نمی شود بلکه ممکن است واکنش های ناپسندی به شما نشان دهد.

علاوه بر این نیازها باید مشغولیت ذهنی وی را در نظر گرفت: آیا موضوعی خاص ذهن او را مشغول کرده است؟ اگر پاسخ مثبت است در مرحله اول از او در مورد مشغولیت ذهنی بپرسید و در صورت اجازه دادن به شما، کمک کنید تا آن مشغولیت ذهنی را برطرف کند. در غیر این صورت دست نگه دارید.

 

ممکن است شما عنوان کنید که نوجوان خود را همیشه در این حالات مشاهده می کنید! در چنین وضعیتی زمانی را با مدت زمان مشخص برای صحبت کردن در مورد موضوعی که در نظر دارید با او هماهنگ کنید. مثلا “امروز میخوام در مورد امتحانات مدرسه ات یک ربع صحبت کنم، کی فرصت داری؟” به این ترتیب شرایط برای یک گفتگوی سالم فراهم می آید.

 

استفاده از تکنیک گوش دادن فعال

در ادامه علاوه بر استفاده از تکنیک گوش دادن فعال سعی کنید صحبت خود را اینگونه مطرح کنید. اول از همه اصل موضوع را بگویید و از حاشیه پردازی یا مقدمه چینی بی مورد بپرهیزید. سپس از حس و بعد از آن فکری که پشت موضوع است سخن بگویید و مسئولیت این حس و فکر را برعهده بگیرید. در پایان آنچه را میخواهید به صورت مثبت بیان کرده و از او بابت گوش دادن به حرف هایتان تشکر کنید.

 

مثال برای پیشگیری مشاجره نوجوانان

بگذارید با یک مثال کمی مسئله را عینی تر کنیم: مادری از پسر نوجوانش بابت درگیری فیزیکی در مدرسه ناراحت است و میخواهد در مورد این اتفاق با او صحبت کند. با فرض اینکه نیازهای وی بررسی شده و هیچ مشکلی مشاهده نمی شود به سراغ حرف های این مادر می رویم: “محمد جان! میخوام در مورد اتفاق امروز توی مدرسه باهات صحبت کنم. زد و خوردی که امروز با همکلاسیت داشتی منو خیلی نگران کرده و فکر میکنم جدیدا پرخاشگر شدی. البته این فکر و احساس منه و میتونه اشتباه باشه اما ازت میخوام روی کنترل خشمت بیشتر کار کنی و اگر کمکی از من برمیاد باهام درمیون بذاری. ممنونم که به حرفم گوش دادی.”

 

نکات قابل توجه در مکالمه با نوجوانان

همیشه در مکالمه با نوجوان این نکات را در نظر داشته باشید:
1.    از جملات بلند بپرهیزید.
2.    ما آدم ها میدانیم که چه کار نباید بکنیم اما در مورد اینکه چه کار باید بکنیم هیچ ایده ای در ذهن نداریم؛ به همین دلیل بزرگترین لطف والدین در حق فرزندانشان نشان دادن آنچه می تواند جایگزین رفتارشان شود است (بیان خواسته به صورت مثبت).
3.    همیشه سعی کنید خود را در سنگر نوجوان نشان دهید. نوجوان شما به اندازه کافی برای خودش سنگرهای دشمن ایجاد می کند. شما در این میان باید نقش سازمان ملل را ایفا کنید.