نوروز فرصتی برای نو شدن: تحلیل نظرسنجی 2
چاپ مقالهنوروز فرصتی برای نو شدن: تحلیل نظرسنجی 2
عید دیدنی در ایام نوروز
آیا شما رسم دید و بازدیدهای خانوادگی در ایام عید نوروز را می پسندید؟ سپاس گزاریم از شما دوست گرامی برای شرکت در این نظرسنجی. جای بسی خوشحالی است که محفل خانوادگی همچنان برای اغلب ما جذابیت دارد. در عین حال آراء قابل توجهی از نظر سنجی حاضر خواستار کیفیت بخشی به این دست از تعاملات است.
حدود 100 نفر در این نظرسنجی (سؤال بالا) مشارکت کردند. شکل زیر، درصد آراء را نشان می دهد.
ارتباط با دیگران
به نظر شما این درست است که: ما به یکدیگر نیاز داریم؟ ما در کنار یکدیگر است که به آسایش و حمایت و پیشرفت می رسیم؟ البته که بله. و صد البته انسان در ارتباط معنا می یابد. اما کدام ارتباط؟ و ارتباط با چه کسانی؟
این نظرسنجی نشان می دهد شاید افراد نیاز به ارتباط را احساس می کنند، اما نه هر ارتباطی. عده ای ارتباط با خانواده را نه تنها نیاز نمی دانند، بلکه آسیب می دانند. در این صورت، آیا ترک ارتباط با خانواده بهتر است یا ادامه دادن؟ و اگر ادامه دادن را انتخاب می کنیم، چگونه ادامه دادنی؟
بهتر است قبل از شروع این بحث به رسوم عید نوروز نگاهی کنیم.
[irp posts=”8495″ name=”معرفی فیلم زندگی زیباست Life Is Beautiful”]
نوروز و رسوم باستان
در ایران قدیم، نوروز به شکرانه پایان یافتن سرما و شروع کشت و کار و دمیدن سبزه ها و گل ها، با شکوه برگزار می شده است.
جشن نوروز، جشنی بوده متعلق به فَروَهرها. فروهرها یعنی ارواح جاویدان نیاکان پرهیزکار و پارسا. که از آسمان به زمین فرود می آمدند. واژه فروردین هم مرتبط با نام فَروَهر است. و به معنی ماه فَروَهرهاست.
مردم آن زمان، روزگار جهان را از خود قیاس می گرفتند. گذشته از انسان، همه پدیده ها حتّی خود جهان هم دارای روح و روان می دانستند. روزگاری می پنداشتند که خورشید در سپیده دم هر روز، از نو متولد می شود. ایرانیان به جاودانه بودن روح مردگان و نیاپرستی و نقش ارواح در حیات بازماندگان سخت اعتقاد داشتند. توجه به مردگان، غذا گذاشتن در گور یا سفره بر بام پهن کردن، توجه به شادی و خشم و قهر مردگان، از نشانه های این اعتقاد است.
روزهای پایانی سال و نوروز برای ایران باستان
طی ده روز آخر سال فروهرها به زمین بازمی‌گردند. آن‌ها در 5 روز پایان سال از آسمان بر زمین فرود می آیند. و تا 10 روز میهمان ناپیدای خانواده خود هستند. در شادی شان شریکند. همچنین گمان می‌کردند که از برکت وجود آن‌هاست که گل‌ها و درختان ناگهان زنده، شکوفا و بارور می‌شوند. باید خانه و کاشانه و وسایل زندگی تمیز، پاک و آراسته باشد. باید شادی، صلح، صفا و آرامش برقرار باشد. درغیر این‌صورت فروهرها ناراحت می‌شوند و از این خانه می‌روند.
در ایران باستان، در شب نوروز، به پاس فرود آمدن ارواح جاویدان یا فروهر مردگان، چراغ را تا صبح روشن می‌گذاشتند. برای راهنمایی آن‌ها آتش سوری می‌افروخته اند. سفره های هفت سینی (هفت چینی) می‌گسترده اند. تا به گمان خود از آن ها پذیرایی کرده باشند. به هنگام نوروز از خانه بیرون نمی رفتند چون میهمانان ناراحت می شدند.
توجهی که ایرانیان باستان به خانواده، اجداد، نیاکان، مردگان، زندگان و ارتباط با آن ها قائل بودند، بسیار جالب است. گویی رسوم را بر مبنای ارتباط شکل می دادند. و نه ارتباط را بر مبنای رسوم! ارتباط با یکدیگر و با ارواح، مبنا بوده. و رسوم فرع آن. در حالی که اکنون این مسئله تا حد زیادی عکس شده است. رسوم است که حدود و شکل ارتباطات را تعیین می کند.
رسم دید و بازدید در نوروز
اکنون عید نوروز آداب و رسوم مخصوص به خود را دارد؛ از جمله عید دیدنی. در بیشتر کشورهایی که نوروز را جشن می گیرند، رسم عید دیدنی نیز اجرا می شود. اما کیفیت این ارتباط ها بسی مهم است. هر ارتباطی می تواند بسیار سازنده و مفید باشد یا بسیار اشتباه باشد. این بستگی به انتخاب ما دارد. انتخاب گفت و گوهایمان. انتخاب شیوه ارتباطی مان. انتخاب فعالیت هایی که در جمع می کنیم. انتخاب توجه همدلانه به یکدیگر یا بی توجهی و غفلت از یکدیگر.
کسانی که گزینه دوم (بله رسم کلی را می پسندم. اما فکر می کنم دید و بازدیدها باید کیفیت بهتری داشته باشند.) نظرسنجی را انتخاب کردند، احتمالاً از کیفیت انتخاب های خودشان و خانواده شان رضایت کافی ندارند. و امید بهبود روابط و انتخاب هایشان در روابط را دارند.
کسانی که گزینه سوم (خیر نمی پسندم. به خاطر تکلف ها، سختی ها و کیفیت بد روابط، دید و بازدید آزاردهنده است.) را انتخاب کردند، شاید از انتخاب های غلط شکایت دارند. شاید بتوان به این اندیشید که کدام انتخاب ها را می توان در این رسم تغییر داد؟ منتظر تغییر کسی نمی توان نشست. باید از تغییر انتخاب های خودمان شروع کنیم.
کسانی نیز گزینه چهارم (با این رسم کاملاً مخالفم. ترجیح می دهم تعطیلات را با همسر و فرزندانم به سفر بروم.) را برگزیدند. شاید برای این افراد، بودن با همسر و فرزندان بیش از هرچیز لذت بخش است. اما می توان پرسید چرا باید دیگر روابط را حذف کرد؟
[irp posts=”9130″ name=”در طلب گنج: داستانی از مثنوی معنوی”]
بهبود رابطه ناسالم یا ترک آن
دکتر هنری کلاود و دکتر جان تاون سند در کتاب خود با عنوان «روابط سالم» تحلیل های جالبی از روابط سالم و ناسالم ارائه می دهند. خواندن این کتاب می تواند گرهی از روابط ما بگشاید.
سؤالی که در انتهای کتاب پرسیده شده این است:
آیا باید یک رابطه ناسالم را بهبود ببخشیم یا آن را ترک کنیم؟ بسیاری از افرادی که افراد سالم را از افراد ناسالم تشخیص می دهند، از این دانش برای سرزنش دیگران و ترک روابط مهم استفاده می کنند. این موضوع بسیار ناراحت کننده است. چرا که غیرانسانی است.
انسانیت به معنای اصلاح روابط ناسالم است. یعنی این که هیچ رابطه ای نباید بدون تلاش برای گفت و گو و حل مشکل، به پایان برسد. روابط مانند یک خط صاف عمل نمی کنند. آن ها نمی توانند در سطحی که ما از ابتدا آرزوی آن را داریم، باشند.
ما بارها و بارها خودمان را می بینیم که از هم گسیخته ایم. در میان احساساتی نظیر رنجش، انتقام، بخشش، دلسوزی و غم و اندوه گیر افتاده ایم. چرا وارد این رابطه شدم؟ چرا این رابطه را ادامه می دهم؟ چه زمانی باید برای بهبود رابطه تلاش کنم؟ چه زمانی باید رابطه را از دست رفته بدانم؟
دکتر کلاود و دکتر تاون سند مطالب مفیدی را در کتاب خود ارائه می دهند. که می تواند راهگشا باشد. آن ها قطع ارتباط و جدایی را، به عنوان آخرین راه پس از طی راه های دیگر، مطرح می کنند.
راهکارهایی پیشنهادی برای ایام نوروز
در بالا به این اشاره کردیم که شاید باید فعالیت های مناسبی برای جمعمان انتخاب کنیم. تا نوع روابط تغییر کند.
تا به حال سر زدن به آلبوم های عکس قدیمی را در جمع خانوادگی تجربه کرده اید؟ و یاد کردن از خاطرات تلخ و شیرین گذشته؟ شاید با تجربه اش شکل جدیدی از ارتباط را کشف کنید.
شاید مهمانی دادن در منزل، ما را بسیار درگیر تکلفات می کند. در این صورت نمی توان قید ارتباط را زد. ولی شاید بتوان نوع دیگری از مهمانی ساده را انتخاب کرد. یا مکان ارتباط را تغییر داد. عموماً افراد خانواده در کوه و دشت، ارتباط سالم تری برقرار می کنند.
توجه همدلانه به مشکلات یکدیگر و اعضای فامیل، می تواند احساس بهتری در ما به وجود آورد. غالباً این توجه، به صورت تمسخر در فامیل رخ می دهد. مثلاً یک شخص به خاطر مشکلش تمسخر یا سرزنش می شود. ما می توانیم آغاز کننده ترویج همدلی باشیم.
بازی با کودکان فامیل، انرژی فزاینده ای به ارتباط ها می بخشد. یا فراهم کردن امکان بازی های سالم برای کودکان.
انجام بعضی بازی های گروهی (مثل پانتومیم، بازی فکری یا …) می تواند نقش مؤثری در ایجاد صمیمیت داشته باشد.
و پیشنهادهای دیگری که در اینجا مجال گفتنش نیست.
شما چه پیشنهادهایی دارید؟ برای ما از تجربیات خوب یا بدتان بگویید. (در قسمت نظر بدهید.)
نوروز فرصتی برای نو شدن
نوروز، فرصتی برای نو شدن است. نو شدن روابط ما با خانواده مان و دیگران. نو شدن تصمیم ها و انتخاب هایمان. نوروز فرصتی برای دوباره انتخاب کردن زندگی است. فرصتی برای پاک شدن دل ها. فرصتی برای بخشش. پیش از همه، بخشش خودمان و مهر ورزیدن به خودمان. که در پی آن احتمالاً بخشش دیگران و مهر به دیگران نیز می آید.