موانع برقراری ارتباط اثربخش بین انسان ها و راه حل آن – قسمت اول

موانع برقراری ارتباط اثربخش بین انسان ها و راه حل آن – قسمت اول

 

موانع برقراری ارتباطات اثربخش فرهنگی (۱۳۸۸) عواملی مانند اضطراب، تغییرات در عزت نفس و انزوا و تنهایی را که بر ما ارتباطات انسانی تأثیر منفی می گذارند، این گونه توضیح می دهد.

اضطراب

اضطراب و ترس، بیش از سایر هیجانات، می توانند سبب بی ارزش شدن ارتباطات بین فردی شوند. وضعیت های اضطراب را می توانند نیاز انسان را به ايجاد رابطه با دیگران و آمیختن با آن ها بالا ببرند. افراد مضطرب نیاز دارند حالت ناخوشایند خود را با دیگران در میان نهاده و آنان را شریک حال ناخوشایند خود کنند. در این حالت کسی را انتخاب می کنند که با او تشابه و هماهنگی داشته باشند. اضطراب در فصل سوم این کتاب به صورت گسترده تری مطرح خواهد شد.

تغییرات در عزت نفس

افرادی که به هر دلیل در عزت نفسشان اختلالی وارد شده باشد، آمادگی بیشتری برای پذیرش محبت و عاطفه از دیگران دارند. آنان به راحتی جذب محبت دیگران می شوند. موضوع عزت نفس در فصل دوم در مبحث مدرسه و در فصل چهارم در مبحث هویت به تفصیل بررسی می شود

انزوا و تنهایی

سومین عاملی که سبب آسیب به ارتباطات اثربخش می شود، انزوا و تنهایی افراد است. درواقع ترس از انزوا و تنهایی، سبب تغییر معیارهای افراد برای انتخاب و پذيرش رابطه با دیگران می شود، هراندازه خطر احساس تنهایی بیشتر شود، احتمال ایجاد رابطه با هر شخصی، حتی مغایر با معیارها و ارزش های افراد، بیشتر می شود، به عبارت دیگر، افراد در این شرایط تن به ایجاد رابطه با هر شخصی را می دهند. جانسون (۱۳۸۶) عوامل دیگری مانند شرمساری، و کمرویی و سرزنش خود را نیز مانع اثربخشی ارتباطات بین فردی می داند

شرمساری و کمرویی

افراد کمرو در ابراز خودشان ترسو هستند، در شیوه واکنش دیگران نسبت به خود بسیار حساس اند، به سرعت دست پاچه می شوند و اکثر نشانه های فیزیولوژیک اضطراب، مانند بالا رفتن ضربان قلب، سرخ شدن و ناراحتی معده را تجربه می کنند. کمرویی به علت احتیاط مفرط در تعاملات اجتماعی است و ممکن است شامل خود هوشیاری، ترس و اضطراب باشد. سرزنش خود، سرزنش خود یعنی زمانی که فرد حس ارزشمندی خود را بر اساس بی کفایتی و یا رفتار بیهوده اش زیر سوال ببرد. از دیدگاه جانسون، سرزنش خود اصلی ترین عاملی است که پذیرفتن خود و روابط بین فردی اثربخش را تهدید می کند

امیدوار (۱۳۸۹) سرزنش خود را به عنوان مؤلفهای جدا مطرح نمی کند، بلکه آن را به عنوان یکی از نشانه های شناختی کمرویی عنوان می کند. او علاوه بر آن، موارد دیگری را نیز جزء علائم شناختی کمرویی ذکر می نماید: داشتن افکار منفی درباره خود، درباره موقعیت خود و درباره دیگران، خودپردازی ، منبع کنترل ، باورهای خاص، ترس از ارزیابی منفی دیگران، توصیف خود و خودافشایی کمتر، سرزنش دیگران در موقعیت های اجتماعی، خطاهای منفی در خودپنداره، کمال گرایی، اشکال در شناسایی عواطف دیگران و برنامه ریزی فکری. او علائم عاطفی فرد کمرو را سودي عاطفی، تنهایی، عزت نفس پائین، اضطراب و اضطراب اجتماعی – جسمی می داند.

پس از طرح و شناسایی موانع ارتباطات اثربخش، در مقاله های بعدی شش راهکار موثر در جهت بهبود ارتباطات معرفی می شوند.