عوامل موثر بر رشد عزت نفس ؛ چگونه عزت نفس بالایی داشته باشیم؟

عوامل موثر بر رشد عزت نفس ؛ چگونه عزت نفس بالایی داشته باشیم؟

 

عزت نفس بسیار به روابطی که کودک با افراد مهم در دنیای اجتماعی اش دارد، بستگی رد. افراد مهم در زندگی اجتماعی کودک نقش مهمی در ایجاد انواع مراقبت و محیط های حمایتی مؤثر در رشد اجتماعی و شخصیتی وی، ایفا می کنند.

 

تاثیر خانواده بر عزت نفس

(الف). خانواده. به باور کارل راجرز تمامی انسانها به عزت نفس نیازمند می باشند. در درجه نخست عزت نفس نشان دهنده احترامی است که دیگران برای ما قائل هستند. هنگامی که پدر و مادر به فرزندان خود، توجه مثبت غیر مشروط نشان میدهند و آنها را جدا از رفتارهایی که دارند به عنوان انسانهایی که از شایستگی های درونی برخوردارند می پذیرند، در اصل به رشد عزت نفس فرزندان کمک می کنند؛ اما هنگامی که والدین به کودکان توجه مثبت شرطی نشان می دهند و در واقع هنگامی آنها را می پذیرند که به شیوه موردنظر و مطلوب رفتار می کنند، کودکان گمان می کنند که فقط هنگامی شایستگی دارند که مطابق با خواست والدین رفتار کنند.

به عنوان مثال، وقتی والدین می گویند «پسر خوب به حرف پدر و مادرش گوش میدهد، یا اگر این کار را نکنی دوستت نداریم، در حال ایجاد عزت نفس مشروط هستند. البته نقش والدین در رشد عزت نفس کودکان به همین جا ختم نمی شود. والدین مهم ترین نقش را در رشد عزت نفس کودکان دارند با احترام گذاشتن به کودک، استفاده از شیوه های فرزندپروری مثبت، پرهیز از آزار جسمی و هیجانی کودک، توجه به نکات و توانمندی های کودک، پرهیز از فشار غیرمنطقی و پرهیز از انتظارات غیرواقع بینانه می توانند رشد عزت نفس کودک را تسریع کنند.

تاثیر همسالان بر عزت نفس

(ب) همسالان. بعد از خانواده ارتباط کودک با همسالان نقش مهمی در عزت نفس وی دارد. کودک در گروه همسالان از جایگاه خاصی برخوردار است، اظهارنظرهای همسالان، فشارهایی که همسالان بر فرد وارد می سازند و همچنین حمایت هایی که فرد از گروه همسالان دریافت می کند نقش مهمی در عزت نفس وی دارد. زمانی که فرد در گروه نقش رهبری دارد از عزت نفس بالاتری برخوردار است.

همچنین زمانی که وی فرد محبوبی در گروه همسالان است و توجه اکثر همسالان موجود در گروه را به خود جلب می کند، احساس ارزشمندی بالاتری دارد. موفقیت هایی که نسبت به سایر اعضای گروه همسالان به دست می آورد می تواند مقایسه سودمندی از توانمندی هایش ایجاد کند. همسالان با فراهم سازی حمایت های عاطفی، تحصیلی و اجتماعی باعث افزایش احساسی ارزشمندی فرد می شوند (کاوی، ۲۰۱۲). البته روی دیگر سکه آن است که فشارهای نابجای قلدری کردن، تحقیر و برچسب های منفی که همسالان به فرد میزنند می تواند عزت نفسی وی را کاهش دهد. 

 

تاثیر معلم بر عزت نفس دانش آموز

(ج) معلم. نقش معلم در دوره ابتدایی بی شباهت به نقش والدین نیست؛ معلمان با توجه غیرمشروط، توجه یکسان به همه دانش آموزان، توجه به پیشرفت های دانش آموز پرهیز از مقایسه کردن دانش آموزان با یکدیگر، فراهم سازی تجربه موفقيت و الگو بودن خود، می توانند بر عزت نفس دانش آموزان اثر مثبت بگذراند.