اصول اخلاق حرفه ای در مشاوره

اصول اخلاق حرفه ای در مشاوره

 

1. خودمختاری مراجع:

این اصل بدین معناست که مراجع در انتخاب، ادامه و پایان بخشیدن به جریان مشاوره کاملا آزاد است و هیچ فرد حقیقی یا حقوقی نباید او را نسبت به دریافت خدمات مشاوره مجبور کند. هر چند در فرهنگ ما رایج است که معمولا والدین مراجع با همسر وی برای دریافت خدمات مشاوره اقدام می کند و معمولا با مراجعانی روبرو هستیم که در ابتدای مشاوره با درمان از مقاومت نسبی برخوردارند در اینجا شایسته است این سئوال مهم مطرح گردد که: «آیا در شرایط تنش زا و زمانی که فرد در گیر مشکلات متعددی است آیا وی به تنهایی قادر به تشخیص تصمیم درست مبنی بر استفاده با عدم استفاده از خدمات مشاوره ای است ؟»

به ویژه زمانی که حتی از سوی اطرافیان مورد تمسخر، طرد با سایر مصادیق سوء رفتار قرار گرفته است، بطور حتم پاسخ منفی است و ما شاهد نتایج بسیار اسفناکی برای آن دسته از افراد هستیم که در چرخه رفتارهای معیوب خود گیر کرده اند و قادر به کمک گرفتن از دیگران نیستند و به بیان بهتر هنر کمک خواستن را بلد نیستند.

به نظر می رسد برای تضمین سودمندی خدمات مشاوره ای بهتر باشد که فرهنگ کمک رسانی بیش از پیش مورد تبلیغ و اشاعه قرار گیرد و همگان نسبت به دریافت خدمات باورانه مورد ترغیب واقع شوند. اصل خود مختاری بدین معناست که صرفنظر از هرگونه شرایطی که مراجع درگیر آن است هیچ فردی نباید وی را در ارتباط با تغییر در شرایط اضطرار قرار دهد. مراجع بایستی فرصت تفکر و تصمیم گیری را برای خود خلق کند و ما روان شناسان و مشاوران مهم تر از نقش حرفه ای دارای نقش انسانی و یاورانه هستیم و می توانیم با ثبات در رفتارهای مثبت خودمان در موقعیت های مختلف زندگی مبلغ خوبی برای گرایش افراد به استفاده از خدمات حرفه ای باشیم

2. سودمندی:

این اصل از اصول اخلاق حرفه ای بدین معناست که تمام فعالیت ها و خدمات مشاوره ای بایستی در جهت خیر و صلاح مراجع باشد و هرگز نبایستی نسبت به آنچه که در جهت رشد و شکوفایی مراجع است کوتاهی کرد. اصولا مشاوران نیاز دارند که به تمام رفتارهای خودشان نظارت داشته باشند تا از تاثیری که بر مراجع خود می گذارند آگاه باشند. از این جهت ارزش های مراجع، باورهای او نسبت به موضوعات اساسی زندگی و تصمیمی که در نهایت اتخاذ می کند به ارزش ها و باورها و تصمیم های مشاور ارجحیت دارد.

وظیفه ما این نیست که بطور بیمارگونه مراجع را وادار به پذیرش پیشنهادات، توصیه ها با | تکالیف خودمان کنیم بلکه وظیفه ما معرفی مناسب ترین نقشه راهبردی است و اینکه وی را ترغیب به انجام | دادن و قرار گرفتن در مسیر جدیدی کنیم که برایش تضمین کننده سلامتی و شکوفایی است. از سوی دیگر متخصص حرفه یاورانه زمانی می تواند از سودمندی خدمات خود مطمئن باشد که شرابط استاندارد ارائه خدمات مشاوره ای را داشته باشد. این شرایط در سایر اصول اخلاق حرفه ای مورد بحث و بررسی قرار گرفته است

3. رازداری:

در مشاوره بایستی مراجع را نسبت به محرمانه بودن آنچه بین طرفین رد و بدل می شود آگاه کرد. این وظیفه مشاور است که به صراحت درباره رازداری صحبت کند زیرا بیان رازداری گام مهمی در اعتماد سازی و پایه ریزی ارتباط مشاوره ای است. از این جهت کافی نیست که مراجع می داند نزد چه کسی مراجعه کرده است و معمولا در جامعه این باور عمومی وجود دارد که پزشک با درمانگر، امین مردم است.

بسیاری از مراجعان نیاز به شنیدن در باره محرمانه ماندن اطلاعات شخصی خود دارند و این موضوع باعث برداشتن گام های جدی در مشاوره از سوی آنان می شود. با این وجود چالش برانگیز ترین مساله در بحث راز داری نسبی بودن آن است. یعنی نمی توان به مراجعی که هنوز از مسائل خود صحبت نکرده است تضمین داد که تمام مطالبش نزد ما باقی خواهد ماند. زیرا به هیچ وجه قابل پیش بینی نیست که مراجع چه اطلاعاتی ارائه خواهد کرد. به این موقعیت ها مصادیق افشاءه با عدم راز داری گفته می شود و بایستی نسبت به آن با دقت کامل برخورد کرد

4. صلاحیت حرفه ای:

یکی از اصول اخلاق حرفه ای بحث صلاحیت حرفه ای مشاور است. در این ارتباط متخصصان حرفه های باورانه تاکید می کنند که احراز صلاحیت بایستی از سوی سازمان نظام روان شناسی و مشاوره هر کشور باشد و فرد باید درجات علمی، عملی و اخلاقی مشخصی را احراز کند. حداقل درجه علمی مورد نیاز برای ارائه خدمات مشاوره ای، کارشناسی ارشد است و بدیهی است که فرد زمانی می تواند اقدام به انجام موفقیت آمیز جریان مشاوره کند که دوره های تمرین و کارورزی را به خوبی سپری کرده باشد، به لحاظ اخلاقی هم سازمان های مربوطه تنها نظام نامه اخلاقی را به فرد گوشزد می کنند که تخطی از آن باعث محرومیت از ارائه خدمات مشاوره ای می شود.

در کنار آن نظارت نه چندان قوی بر کار روان شناسان و مشاوران وجود دارد. با این وجود مساله اصلی در این اصل اخلاق حرفه ای این است که به داشتن مدرک کارشناسی ارشد و دکتری می تواند ملاک تهایی احراز صلاحیت باشد، نه گذراندن دوره های کارورزی متعدد و اعتقاد به نظام نامه اخلاق حرفه ای سازمان نظام روان شناسی و مشاوره. بلکه این موارد تنها پیش شرط ارائه خدمات حرفه ای محسوب می شود و سلامت آن در گرو تمرین آگاهی لحظه به لحظه است.

5. خودارتقایی:

منظور از خودار تقابی در مشاوره و روان درمانی این است که متخصص حرفه های باورانه بایستی در ابعاد مختلف اقدام به رشد ویژگی هایی مشخص کند. این ابعاد مختلف عبارتنداز: رشد علمی و شخسینی، رشد علمی در گرو مطالعه منظم و همیشگی، شرکت در کارگاه های مرتبط با زمینه شغلی، تبادل اطلاعات با همکاران و ادامه روند یادگیری متون روان شناسی و مشاوره است. رشد شخصیتی نیازمند نظارت دائمی بر خود در زمینه های متعدد است که مهم ترین آن مدیریت روابط محسوب می شود.

موضوع نهایی در خودارتقایی ممنوعیت ادعاهای بی اساس درباره توانایی های فردی است. مواردی چون تبلیغات گزاف درباره بنیانگذاری تکنولوژی شکوفایی یا همزمان درمانگر حیطه های متعددی چون اعتیاد و ازدواج و اختلالات رفتاری کودکان و بودن جز گمراهی مراجعان و خسارت های ناشی از آن چیزی در بر نخواهد داشت

 

5 اصل دیگر از اصول اخلاق حرفه ای مشاوره باقی مانده است ؛ این 5 اصل را را اینجا بخوانید.

 

برگرفته از کتاب های:
?مبانی گلادینگ
?فنون مشاوره گلدارد