استرس در خانواده

استرس در خانواده

در حالی که خانواده در طول زمان به جلو حرکت می کند، مجبور است با فشارهایی که از جریان قابل پیشبینی تحول وارد می شود سروکار داشته باشد. در ترمینولوژی چرخهٔ زندگی خانواده، بعد زمان تحول، فرآیند افقی نامیده می شود. این فشارها عوامل استرس زای خود را ایجاد می کنند. آن فشارهایی که از تاریخچهٔ خانواده پدیدار می شوند الگوهای ارتباطی و عملکردی هستند که از طریق نسل ها انتقال یافته اند (استرسی های فرانسلی ). این عوامل استرس زا شامل همه نگرش ها، تابوها، انتظارات، برچسب ها و موضوعات معناداری هستند که هر عضوی با آن بزرگ – می شود.

 

حوادث منحصر به فردی

اما حوادث منحصر به فردی که در بالا بحث شد فرآیندهای عمودی هستند که غالباً بیشتر از نمونه های فوق چالش برانگیزند. مثال چنین فرآیندهای غیرقابل پیش بینی، بیماریهای مزمن، مرگ های غیرمنتظره، تصادفات، طلاق ها و ازدواج های مجدد هستند. نظریهٔ سیستمها نشان میدهد که سیستم خانواده روشهای خودش را برای سازگار شدن با مراحل اصلی گذار دارد. اما ممکن است فشار سازگاری با گذارهای چندگانه (افقی و عمودی) دشوار و طاقتفرسا باشد. بنابراین تولد کودک برای بیشتر زوج ها یک چالش است. اگر کودک معلولیت شدید داشته باشد و والدین وی کارشان را برای مراقبت از او از دست داده باشند، منابع حمایتی مالی خانواده بطور جدی آسیب می بیند، در چنین موقعیتی، درمانگر به خانواده کمک میکند تا منابع مالی خود را از نو ساخته و بستر حمایتی خانواده را گسترده سازد.

 

استرس در تحول خانواده

همینطور که خانواده از یک مرحله زندگی به مرحله دیگری حرکت میکند، استرس در تحول خانواده در بالاترین سطح قرار میگیرد. در حالی که حس اضطراب، شک و عدم اطمینان تجربه می شوند فرد می تواند وجود بحران گذار را دریابد. این استرس گذار همان است که در ان نیاز به معانی جدید و ساختارهای نوین جهت سازگاری موفق با تغییر وجود دارد. این گذارها خود ضرورتا استرسزا نیستند. اما برخی گذارها به خاطر دیگر عوامل استرس زای بیرونی که اثر منفی بر مکانیسم سازگاری خانواده دارند به نحو خاصی مشکل زا می شوند.

مراحل گذار غیرمنتظره

بسیاری از حوادث غیرقابل پیش بینی زندگی هم که مستلزم تغییرند نیازمند گذار به ابزارهای متفاوت عملکردی هستند. برای مثال تولد یک کودک معلول یا آغاز یک بیماری مزمن مستلزم تغییرات خانوادگی قابل ملاحظهای است. برخی خانوادهها به سبب تاریخچه ای که دارند با گذارهای خاص، بسیار خوب برخورد میکنند، اما با دیگر موارد به همان خوبی برخورد نمی کنند. با این حال در تأکید بر اهمیت اینکه چگونه خانوادهها با استرس رو به رو شوند، ما نه تنها باید نیاز به انعطاف پذیری و سازگاری در مواجهه با نیازهای گذار را درنظر بگیریم، بلکه بایستی توانایی خانواده برای حفظ ثبات را هم مد نظر قرار دهیم. تمرکز بر کنترل تغییر به اندازهٔ شناخت ارزش حفظ واقعیت ها به همان شکلی که هستند حائزاهمیت است.

 

مشکلات گذارهای طبیعی

بنابراین نه تنها نیازمند بررسی آن فرآیندهای داخلی در ارتباط با چگونگی عملکرد خانواده هستیم، بلکه به اینکه چگونه آن فرآیندهای داخلی اثرات منفی سیستم های بیرونی را کنترل کنند هم نیاز داریم. در حالی که برخی خانواده ها دشواری هایی در برخورد با مراحل گذار غیرمنتظره دارند، برخی دیگر با گذارهای طبیعی خاص مشکل خواهند داشت. هر خانوادهای با شیوهٔ خود گاهی با مسایل رو به رو می شود. هر یک به شیوهٔ خود نیازمند یافتن راهی در برخورد با گذار و پرداختن به استرس مرحله گذار خواهد بود. بنابراین اگرچه تغییر هنجاری در هر فرهنگی با درجات متفاوتی استرس زاست، اما وقتی استرسی های تحولی با استرسی های عمودی و یا فرانسلی برخورد می کنند افزایش قابل توجهی از اضطراب در سیستم پدید می اید که ممکن است نتیجه اش شکست سیستم خانواده باشد.

 

سخن آخر

نظریهٔ سیستم ها شبیه هدیه ای است که برای نسل های خانواده درمانگران به ارث گذاشته می شود که مثل بسیاری از میراث ها بعضی مواقع فراموش شده و گاهی تکذیب می شوند، اما معمولاً به آسانی در آنجا در ذیل شیوه های روزانه خانواده درمانی وجود دارند.آنچه نظریهٔ سیستم ها به آن دعوت میکند تمرکز بر رابطه، الگو و بافت است. این تمرکز شیوهای از تفکر در مورد زندگی خانواده و مشکلات، که در فرآیند زندگی صمیمانه افراد با یکدیگر پدیدار میشود فراهم میسازد و از طریق تأکید بر این فرآیند به شکل خاصی از خانواده برتری میبخشد. نظریهٔ سیستم ها ایدههایی اساسی دربارهٔ نحوهٔ کمک کردن به خانوادهها ارائه میکند.

این اصل تعیینکنندهٔ احترام به سیستم طبیعی و اعضایش است. اما در نظریهٔ که تغییر به وسیلهٔ تغییر در رابطه یا از طریق تغییر در رفتار، می افتد. در اخر توجه خانواده به این نکته جلب – سیستمها فرض بر این است معانی یا احساس هایی دربارهٔ آن روابط اتفاق میگردد که این تفاوت است که منتهی به تغییر می شود.